Pracownia Otwierania Kultury Menu

Jak pracujemy

Pracownię Otwierania Kultury
prowadzi Centrum Cyfrowe

Pracownia to przestrzeń laboratoryjna wspierająca publiczną misję instytucji kultury poprzez przybliżanie otwartych cyfrowych zasobów dziedzictwa ich odbiorcom. Pracownia służy dzieleniu się wiedzą, budowaniu kompetencji i tworzeniu narzędzi.

Pracownia Otwierania Kultury łączy ludzi z zasobami dziedzictwa.

Pracownia dostarcza okazji do spotkania przedstawicieli instytucji kultury, badaczy społecznych, projektantów, programistów i użytkowników, by wspólnie wypracowali innowacyjne i efektywne sposoby dzielenia się cyfrowymi zasobami kultury.

Pracownia nie jest fizyczną przestrzenią – jest platformą współpracy i okazją do dzielenia się doświadczeniami. Kluczowy jest dla niej proces wspólnej pracy osób o zróżnicowanych kompetencjach, który posiada swoją strukturę, metody, zakłada dostęp do koniecznego wsparcia na wszystkich etapach procesu oraz przestrzeń dla eksperymentu i testowania tworzonych rozwiązań.

Pracownia jest inicjatywą Centrum Cyfrowego, realizowaną przez zespół Otwartej Kultury.

Transformacja cyfrowa

Na podstawie doświadczeń zgromadzonych podczas wielu lat działania na rzecz wsparcia instytucji kultury w procesie cyfryzacji dziedzictwa, wypracowaliśmy nasz model działania opisany poniżej oraz kompendium wiedzy na temat prowadzenia projektów cyfrowych w instytucjach kultury – Transformator kultury we współpracy z Superskrypt.

Kontekst

Na przestrzeni ostatnich lat przeprowadzono na szeroką skalę digitalizację zasobów polskich instytucji kultury. Wiele z nich zostało udostępnionych w sieci, a niektóre instytucje wybrały otwarty model udostępniania, wychodzący naprzeciw potrzebom odbiorców. Jednak dostęp – w tym otwartość technologiczna i prawna – to zaledwie pierwszy krok. Aby cyfrowe zasoby kultury mogły cyrkulować w sieci i docierać do swoich potencjalnych użytkowników, konieczne są rozwiązania budujące ich aktywne zaangażowanie i bazujące na zrozumieniu ich potrzeb, nawyków i motywacji oraz wpisujące się w misję i zadania publicznych instytucji kultury.

Centrum Cyfrowe od lat prowadzi badania analizujące cyrkulację zasobów w sieci, sposoby cyfrowego uczestnictwa w kulturze, proces digitalizacji i udostępniania zasobów kultury, a także badania kompetencji cyfrowych. Jako zespół ekspertów, wspiera także instytucje w otwartym dzieleniu się zasobami. Zgromadzona dzięki temu wiedza i doświadczenie stanowi kontekst i podstawę dla powstania Pracowni Otwierania Kultury oraz definiuje jej perspektywę – skoncentrowaną na odbiorcy i świadomą misji, specyfiki oraz zadań publicznych instytucji kultury.

Wartości

Dla Pracowni Otwierania Kultury kluczową wartością jest otwartość – pojęta szeroko jako otwartość na odbiorcę, otwartość na osoby o szczególnych potrzebach, otwartość technologiczna i prawna produktów i zasobów, która umożliwia swobodne dzielenie się wiedzą oraz otwartość na zmiany i gotowość adaptowania się do nowych okoliczności, a także promowanie wolnego i otwartego oprogramowania (open source). Przekłada się ona na inkluzywność tworzonych rozwiązań, przejrzystość procesu dla wszystkich zaangażowanych, współpracę i równy dostęp do wiedzy oraz uważność na potrzeby użytkowników.

Ponieważ Pracownia powstała i działa, aby wspierać instytucje kultury, jej istotnym wyróżnikiem jest także wspieranie ekologii praktyk instytucjonalnych. Przekłada się to na dbałość o racjonalne gospodarowanie środkami publicznymi, preferowanie rozwiązań nastawionych na długie trwanie, adaptacje i aktualizacje oraz dbałość o spójność rozwiązań i produktów z misją, specyfiką i społeczną rolą publicznych instytucji kultury.

Metodologia

Inspiracją i punktem odniesienia dla sposobu działania Pracowni Otwierania Kultury są metodologie pracy stosowane przez twórców innowacji i technologii.

Wierzymy, że projektując rozwiązania, które mają służyć odbiorcom, musimy wyjść od poznania potrzeb, motywacji i nawyków (dlatego czerpiemy z user-centered design).

Jednocześnie, nasze hipotezy na temat tego, co może stanowić odpowiedź na zdefiniowaną potrzebę wymagają ciągłej weryfikacji, dlatego na kolejnych etapach pracy konieczne jest testowanie niewielkich działających całości i konsultowanie ich z potencjalnymi odbiorcami (dlatego czerpiemy z lean product design).

Pracujemy w interdyscyplinarnych zespołach, które zapewniają możliwość spojrzenia na problem w wielu perspektyw, generowanie wielu różnych pomysłów oraz przyjmują postawę empatii wobec potrzeb adresatów  (dlatego czerpiemy z design thinking).

Interdyscyplinarny zespół łączy podejścia badawcze, projektanckie, koderskie, kuratorskie. Ponieważ dla tego procesu niezwykle istotne jest uczenie się poprzez doświadczenie, uczymy się i wyciągamy wnioski z każdego etapu pracy oraz weryfikacji jej efektów. Aby było to możliwe, konieczna jest przejrzystość i czytelność całego procesu dla wszystkich zaangażowanych, przyglądanie się postępom prac w kontekście założonego celu oraz otwartość na adaptowanie się do zmian, jeśli okaże się to konieczne (dlatego czerpiemy z agile).

Aby wszyscy członkowie zespołu uczyli się, nabywali nowe kompetencje i dzielili się wiedzą – także tzw. wiedzą milczącą, która często bywa trudno uchwytna – w proces wpisane są spotkania, których celem jest wychwycenie i opisanie czynników, które wpłynęły na jakość i efekty pracy (dlatego czerpiemy z metod prowadzenia tzw. retrospective meetings).

Jednocześnie, na każdym etapie prac wracamy do pytania o to, czy rozwiązanie, które tworzymy, wpisuje się w misję instytucji, której zasoby ma ono udostępniać.

Te inspiracje przełożone na praktykę znajdziecie w Transformatorze kultury oraz poznacie bardziej szczegółowo podczas naszych webinariów i warsztatów.

Pracownię Otwierania Kultury
prowadzi Centrum Cyfrowe